تازه ها
لزوم استفاده از شویندههای تخصصی در مجموعههای پرورش دام و طیور

با افزایش تراکم پرورش دام و طیور در مجموعههای صنعتی، رعایت بهداشت محیط به امری حیاتی تبدیل شده است. در این میان، شستشوی سالنها پیش از ضدعفونی نقشی کلیدی در حذف مؤثر عوامل بیماریزا ایفا میکند، بهطوری که حدود ۷۵٪ آلودگیها از طریق شستشوی فیزیکی مناسب قابل حذفاند. استفاده از شویندههای تخصصی با ویژگیهایی مانند سازگاری یونی با ضدعفونیکنندهها، پایداری در آبهای سخت، کفکنندگی مطلوب و قدرت نفوذ به خلل و فرج، میتواند اثربخشی فرآیند بهداشتیسازی را بهطور چشمگیری افزایش دهد. همچنین، ناسازگاری شوینده و ضدعفونیکننده – بهویژه از نظر یونی – در صورت عدم آبکشی مناسب، میتواند اثر ضدعفونی را خنثی کند. این مقاله بر لزوم انتخاب صحیح شوینده و انجام آبکشی مؤثر (ترجیحاً تحت فشار) تأکید دارد و خواننده را با الزامات بهداشتی در سطوح صنعتی آشنا میسازد
اهمیت شستشو با استفاده از شوینده های مخصوص دامپزشکی

امروزه با بهرهگیری از سیستم های پیشرفته تأسیساتی قادر هستیم بالغ بر چندین هزار قطعه جوجه و چند صد راس دام را در یک مجموعه بسته پرورش دهیم .
هر چقدر بر وسعت و عظمت این صنعت افزوده میشود به همان نسبت بهداشت آن اهمیت ویژهای پیدا میکند . بنابراین کوچکترین خطای 'بهداشتی سازی' میتواند به فاجعه عظیم اقتصادی مبدل گردد .
شستشوی سالنها یکی از اساسیترین مراحل از پاکسازی و' بهداشتی سازی' است که کمتر توسط 'مرغداران'و 'دامداران 'مورد توجه قرار میگیرد در صورتی که اگر ما بدانیم که بالغ بر ۷۵٪ 'عوامل بیماری' زا با شستشوی مناسب به صورت فیزیکی از محیط خارجشده و ما انجام ضدعفونی را صرف از بین بردن ۲۵٪ 'عوامل بیماری زا' و ایجاد پایداری بیشتر ضدعفونی در طول مدت پرورش میکنیم ، این امر را بسیار جدی تر دنبال میکردیم .این در حالی است که اگر شستشوی مناسب صورت نپذیرد و مواد آلی در محیط باقی بمانند سبب کاهش اثر و پایین آمدن ' نیمه عمر ضدعفونیکنندهها' در طول مدت پرورش میگردند .
از عوامل مؤثر در انتخاب شوینده تخصصی مناسب میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

- تناسب یونی شوینده با ضدعفونیکننده مورد استفاده (آنیونی، کاتیونی، یا غیر یونی)
- کارایی بالا در آبهای سخت و حفظ عملکرد حتی در حضور املاح معدنی
- فعالیت سطحی قوی و توانایی کاهش کشش سطحی برای نفوذ به خلل و فرج و جداسازی آلودگیها
- عدم ایجاد خوردگی در تجهیزات و سطوح فلزی یا حساس
- کفکنندگی کنترلشده و یکنواخت متناسب با روش مصرف
- قابلیت چربیبری مؤثر از سطوح و دستگاهها
- حلالیت بالا در آب در نسبتهای مختلف و پایداری محلول
- مشخص بودن مقدار مصرف توصیهشده توسط تولیدکننده برای استفاده ایمن و اقتصادی
روش بهینه انتخواب شوینده تخصصی

یکی از مهمترین اصول در استفاده از شویندههای تخصصی، توجه به نوع یونی آنها و سازگاری شیمیایی با ضدعفونیکننده مورد استفاده در همان دوره است. این مسأله، اگرچه در ظاهر ساده بهنظر میرسد، اما در عمل میتواند بهشدت بر کارایی نهایی فرآیند بهداشتیسازی سالنهای پرورش دام و طیور تأثیرگذار باشد. برای مثال، استفاده از شویندههای آنیونی عمومی و غیر تخصصی که معمولاً برای مصارف خانگی طراحی شدهاند، مانند پودرهای لباسشویی یا مایعهای ظرفشویی رایج در بازار مصرف خانگی، در سالنهای صنعتی میتواند تداخلات شیمیایی جدی ایجاد کند. این شویندهها معمولاً دارای بار منفی هستند و وقتی در ادامهی فرآیند، از ضدعفونیکنندههای کاتیونی مانند ترکیبات آمونیوم چهارظرفیتی (QACs) نظیر بنزالکونیوم کلراید استفاده میشود، در صورت باقی ماندن حتی مقادیر کمی از شوینده روی سطح، واکنش خنثیسازی بین دو ترکیب رخ میدهد. نتیجه آن است که ضدعفونیکننده کاتیونی بهطور کامل یا تا حد زیادی بیاثر میشود و نمیتواند نقش خود را در حذف میکروارگانیسمها ایفا کند.
این یعنی یک شستشوی به ظاهر تمیز ولی در عمل خطرناک و فریبنده، که محیط را آماده رشد مجدد عوامل بیماریزا میکند.
در مقابل، اگر از شوینده و ضدعفونیکنندهای با ساختار یونی مشابه استفاده کنیم (هر دو دارای بار مثبت و کاتیونی باشند)، نه تنها این تداخل رخ نمیدهد، بلکه اثر همافزا و مکملی میان آنها ایجاد خواهد شد. به این ترتیب، حتی در شرایطی که آبکشی به دلایل عملیاتی بهطور کامل انجام نشود، خطر خنثیسازی کاهش مییابد و فرآیند بهداشتیسازی مؤثر باقی میماند.
با توجه به اهمیت سازگاری شوینده و ضدعفونیکننده در فرآیند بهداشتیسازی، توصیه میشود در مرحله شستشو از شویندههایی با پایه کاتیونی (مثبت) یا مواد بدون بار یونی مانند اتوکسیلاتها استفاده شود. این نوع شویندهها، حتی در صورت باقیماندن اندک بر روی سطوح، تداخل منفی با ضدعفونیکنندههای کاتیونی ایجاد نمیکنند.
یکی از شویندههای تخصصی شرکت سانت که از این ویژگیها بهره میبرد، دزوکلین است. این محصول با بهرهگیری از ترکیبات بدون بار و کاتیونی در فرمولاسیون خود، امکان شستشو و ضدعفونی همزمان را فراهم میآورد و در نهایت، محیط را بهصورت کامل برای استفاده از ضدعفونیکنندههای تخصصی مانند دزوجرم و آگری جرم آماده میسازد.
چرا آب کشی خوب مهم است

لازم به ذکر است که یکی از مهمترین و حیاتیترین مراحل شستشوی اصولی، آبکشی صحیح شوینده از سطح است. بسیاری از افراد گمان میکنند که صرفاً استفاده از شوینده کافی است، در حالی که اگر پس از شستشو آبکشی بهدرستی انجام نشود، بخش زیادی از آلودگیها و ذرات آزادشده در فرآیند شستشو همچنان روی سطوح باقی میمانند. آبکشی، بهویژه زمانی که با فشار مناسب انجام شود، دو نقش کلیدی ایفا میکند:
-
حذف فیزیکی آلودگیها: طی فرآیند شستشو، شویندهها پیوند بین آلودگی و سطح را تضعیف میکنند، اما این آلودگیها همچنان بر سطح باقی میمانند. آبکشی تحت فشار باعث جدا شدن و بیرونراندن مؤثر این ذرات و میکروارگانیسمها از سطح میشود.
-
جلوگیری از باقیماندن باقیماندههای شیمیایی: اگر شویندهها (بهویژه شویندههای آنیونی یا قلیایی) روی سطوح باقی بمانند، نهتنها میتوانند موجب خوردگی یا ایجاد لایههای چسبناک شوند، بلکه ممکن است باعث کاهش اثر ضدعفونیکنندهها در مرحله بعدی گردند، یا حتی با آنها واکنش دهند و تولید ترکیبات ناخواسته کنند.
به بیان ساده: آبکشی، پلی بین شستشو و ضدعفونی مؤثر است. بدون آبکشی مناسب، شستشو ناقص میماند و ضدعفونی اصلی به درستی عمل نخواهد کرد.
در بسیاری از سالنهای پرورش دام و طیور، استفاده از آبپاشهای تحت فشار یا واترجتها توصیه میشود تا هم صرفهجویی در مصرف آب حاصل شود و هم توانایی نفوذ آب به زوایا و درزهای دور از دسترس تضمین شود.
در نهایت، بیتوجهی به مرحله آبکشی میتواند تمام زحمات مرحله شستشو را بیاثر کرده و موجب باقیماندن عوامل بیماریزا یا کاهش شدید اثربخشی ضدعفونیکنندهها شود. به همین دلیل، این مرحله باید بهعنوان یک بخش اساسی و غیرقابل حذف در هر برنامه بهداشتی در نظر گرفته شود.
نتیجه گیری
در مجموعههای صنعتی پرورش دام و طیور، بهداشت محیطی
پایهایترین رکن پیشگیری از بیماریها و حفظ بهرهوری اقتصادی است. آنچه در این مقاله بررسی شد نشان میدهد که:
- شستشوی اصولی با شوینده تخصصی میتواند تا ۷۵٪ از بار میکروبی محیط را کاهش دهد؛
- تناسب یونی بین شوینده و ضدعفونیکننده نقش کلیدی در حفظ اثربخشی ضدعفونی دارد؛
- و آبکشی صحیح، ترجیحاً تحت فشار، مرحلهای حیاتی برای تکمیل فرآیند پاکسازی فیزیکی و شیمیایی است.
توصیه میشود فعالان این صنعت با دوری از شویندههای خانگی عمومی و بهرهگیری از محصولات فرمولهشده تخصصی، مانند دزوکلین، بهعنوان بخشی از یک برنامه بهداشتی هوشمند، محیط را برای عملکرد مؤثر ضدعفونیکنندههایی نظیر دزوجرم و آگریجرم آماده سازند.
در نهایت، رعایت همین اصول ساده اما حیاتی میتواند از بروز خسارات بزرگ جلوگیری کرده، سلامت گلهها، راندمان تولید، و میزان سوددهی مجموعه را بهطور چشمگیری افزایش دهد.