تازه ها

رسوبات معدنی زمانی تولید می‌شوند که آب سخت با مواد قلیایی یا بدون آن گرم شود؛ رسوبات حاوی کلسیم نیز هنگام گرم کردنِ مثلا شیر یا اسفناج (اگزالات کلسیم) تشکیل می‌شوند. چنین رسوباتی در برابر قلیاها مقاومت می‌کنند اما توسط اسیدها حل می‌شوند. پاک کننده‌های قلیایی به صورت خاصی مفید هستند زیرا می‌توانند اکثر مواد آلی را حل کنند. مثلا سدیم هیدروکسید یک شوینده قلیایی رایج است که به طور معمول، با غلظت ۰.۵ تا ۰.۱۵ درصد در دمای ۸۰-۷۵ درجه سانتی گراد و در زمانی معادل ۱۵ تا ۳۰ دقیقه عمل می کند، اما در سطوح داغ مانند مسیر پاستوریزاتور برای رسوبات سوخته پروتئین نیاز به یک تا نیم درصد از این ماده داریم. از آنجایی که سدیم هیدروکسید خاصیت خورندگی دارد و شست‌وشوی آن دشوار است، سیلیکات‌ها و عوامل مرطوب کننده برای مهار خورندگی و بهبود شست‌وشو به آن اضافه می شود.

یک شوینده قلیایی می‌تواند با هیپوکلریت سدیم (۳۰ تا ۱۰۰ پی پی ام) ترکیب شود تا به این ترتیب بتواند به طور قابل توجهی توانایی حذف پروتئین و چربی را افزایش دهد. آسیب هیپوکلریت به آهن در غلظت‌های ذکرشده معمولاً در قیاس با سدیم هیدروکسید بسیار ناچیز است. با این حال، در محیط قلیایی، این ماده به عنوان یک ضدعفونی کننده عمل نمی کند.

مقدار مواد افزودنی ‌مختلف، به عنوان مثال، متاسیلیکات سدیم که بازدارنده خورندگی فلزات، تری پلی فسفات سدیم، عامل جداکننده یا نرم کننده آب، و سایر عوامل مرطوب کننده و مورد نیاز برای حجم معینی از آب، به سختی آب مورد استفاده در شست‌وشو بستگی دارد. آب نرم با کیفیت بالا (به عنوان مثال، آب اسمز معکوس) در بسیاری از عملیات پاکسازی در کارخانه های داروسازی استفاده می‌شود، اما آب با کیفیت قابل شرب مورد استفاده برای تمیز کردن کارخانه‌های فرآوری مواد غذایی ممکن است بسیار سخت‌تر باشد. به طور کلی، استفاده از آب نرم شده با مبدل یونی نسبت به افزودن مقادیر زیادی از مواد شیمیایی نرم کننده هزینه کمتری دارد.

شست‌وشوی اسیدی معمولاً پس از شست‌وشوی قلیایی در تاسیسات فرآوری مواد غذایی انجام می شود. اسید هر گونه باقیمانده قلیایی را خنثی می کند و رسوبات معدنی مانند سنگ آب سخت، سنگ شیر، سنگ آبجو و اگزالات کلسیم را از بین می برد. شوینده های اسیدی حاوی ۰.۵ درصد اسید هستند و فرمولاسیون آنها ممکن است حاوی اسید فسفریک باشد. با این حال، از آنجایی که اسیدهای معدنی برای فلزات خورندگی شدید به همراه دارند، استفاده از پاک کننده های اسید آلی (به عنوان مثال، لاکتیک، گلوکونیک و گلیکولیک) انتخاب بهتری است. اگر در کارخانه های تولیدات دارویی از آب دیونیزه در تولید و پاکسازی استفاده شود، و همچنین در محصولات تولیدی املاح آهکی مانند Ca2 و Mg2 وجود نداشته باشند، شست‌وشوی معمولِ تجهیزات با اسید ضروری نیست و شست‌وشوی گاه به گاه اسید - هر ۶ ماه - با ۵ دقیقه گردش مجدد اسید نیتریک ۰.۵٪ (w/v) در دمای ۶۰ درجه سانتیگراد کافی است. اسید نیتریک نباید برای تمیز کردن معمول استفاده شود.

هر گونه مواد مرطوب کننده (سورفکتانت) که در شست‌وشوهای قلیایی و اسیدی CIP استفاده می شود باید از نوع بدون کف باشد یا باید یک عامل ضد کف در فرمولاسیون آن‌ها گنجانده شود. به طور معمول، یک فرمول شوینده دارای ۰.۵ درصد عامل مرطوب کننده است. بسته به سازگاری، ممکن است از عوامل مرطوب کننده آنیونی، کاتیونی یا غیر یونی استفاده شود. عوامل غیر یونی (به عنوان مثال، اتوکسیلات های - اسید چرب) به ویژه مفید هستند زیرا آن‌ها کف کننده‌های ضعیفی هستند.

شست‌وشوی ضدعفونی کننده معمولاً به دنبال یک ضدعفونی اسیدی در تاسیسات فرآوری مواد غذایی انجام می شود. گاهی اوقات نیز از محلول QAS (نمکهای آمین نوع چهارم) و معمولاً ۲۰۰ppm استفاده می شود. QAT (ترکیبات آمونیوم نوع چهارم)عوامل فعال در سطح کاتیونی هستند که به ویژه در برابر میکروارگانیسم های گرم مثبت خواص باکتری‌کشی خوبی دارند. QAT در برابر میکروب‌های گرم منفی مانند اشرشیاکلی و سالمونلا sp تاثیرگذاری کمتری دارند. QAT با بسیاری از مواد معدنی و همچنین آلودگی ناسازگارند و تمایل به کف کردن نیز دارند، از این رو بهتر است در مراحل نهایی شستشو، زمانی که تمام آلودگی از میان رفته است استفاده شوند. از دیگر عوامل ضدعفونی کننده مفید می‌توان به بیگوانیدها و اسید پراستیک اشاره کرد. اسید پراستیک نباید در آب حاوی کلرید بیش از حد استفاده شود، در غیر این صورت ممکن است سبب خوردگی در تجهیزات فلزی و استیل شود. به هر حال شست‌وشو با ضدعفونی کننده در فرآوری مواد غذایی ضروری است، به ویژه زمانی که خطوط تجهیزات از وسایل بهداشتی کمتری مانند شیرهای پروانه ای و توپی یا سایر ماشین هایی استفاده می کنند که برای پردازش استریل طولانی در نظر گرفته نشده اند.