مشاوره و راهکارها / صنایع غذایی

آفلاتوکسین: چگونه از این سرطان‌زای رایج اجتناب کنیم؟

• آفلاتوکسین چیست؟

• آیا این ماده در دنیا کنترل شده است؟

• علائم و خطرات آفلاتوکسین بر سلامت انسان

• چگونه از این ماده سمی اجتناب کنیم

• نحوه کاهش آفلاتوکسین در مواد غذایی

آفلاتوکسین یک نوع مایکوتوکسین (سم قارچی) است که توسط برخی کپک‌ها مانندAspergillus flavusتولید می‌شود و می‌تواند انسان را در معرض خطر سرطان قرار دهد.

این سم معمولاً در غذاهایی مانند بادام زمینی، کره بادام زمینی و ذرت یافت می‌شود. در برخی از مکمل‌های غذایی مانند کلروفیلین نیز موادی وجود دارد که می‌توانند به کاهش جذب آفلاتوکسین در بدن کمک کنند.

در بعضی از مناطق جهان مانند آسیا و آفریقا که مردم میزان بیشتری از این محصولات مصرف می‌کنند، خطر بیشتری دارد.

برخی گونه‌های خاص از کپک‌ها، مانندAspergillus flavus، در شرایط خاصی مانند رطوبت و گرمای بالا، آفلاتوکسین تولید می‌کنند.مانند مواقعی که مواد غذایی در حال پوسیدگی هستند، یا گیاهانی مانند یونجه و غلات در مناطقی با رطوبت بالا و دمای بالا روی هم انباشته می‌شوند و تجزیه می‌شوند.

دست‌کم ۱۳ نوع آفلاتوکسین طبیعی (مایکوتوکسین) شناسایی شده‌اند که توسط گونه‌های مختلفی از کپک‌ها تولید می‌شوند. محققان توانسته‌اند آنها را شناسایی کنند. از میان ۱۳ گونه، نوعی به نام آفلاتوکسین B1 سمی‌ترین نوع آن است که می تواند سبب به مخاطره انداختن سلامت انسان‌ها با مشکلاتی مانند بیماری‌های کبدی یا سرطان، بیماری‌های خود ایمنی، مشکلات گوارشی و در موارد نادر حتی مرگ شود.

تحقیقات نشان داده است که مصرف آفلاتوکسین از طریق مواد غذایی یکی از علل اصلی بیماری‌های کبدی (به ویژه کارسینوم سلولی کبد) در برخی کشورها مانند چین و آفریقا است. اما برای جلوگیری از آلوده شدن به آفلاتوکسین و کاهش خطر علائمی که می تواند به همراه داشته باشد (مانند آلرژی و خستگی) چه می‌توان کرد؟

آفلاتوکسین از طریق برخی مواد غذایی که به طور گسترده در دسترس همه قرار دارند، به ویژه غلات و حبوبات وارد بدن می شود، بنابراین ایجاد تغییرات در رژیم غذایی اولین گام در این راه است. دیگر اینکه بعضی مکمل‌ها نیز می‌توانند در سم‌زدایی بدن از آفلاتوکسین و افزایش ایمنی در برابر اثرات پرخطرِ آن موثر واقع شوند.